نامه سناتورهاي آمريكايي به اوباما پيرامون مسئله هسته‌اي ايران و واكنش كارشناسان آمريكايي



در تاريخ 26 خرداد ماه سال جاري، 44 سناتور آمريكايي در نامه‌اي به باراك اوباما از او خواستند درصورتي‌كه ايران در گفتگوهاي مسكو با سه شرطي كه آنان در نامه ذكر نموده‌اند،‌ موافقت نكند، به مذاكرات خاتمه داده شود. در اين نامه كه سناتورهايي از هر دو جناح دموكرات و جمهوري‌خواه آن را امضا كرده‌اند، آمده است: «زمان آن رسيده كه ايراني‌ها گام‌هايي بردارند كه به جامعة بين‌المللي ثابت كنند اهداف برنامة هسته‌اي‌شان، آنطور كه مي‌گويند، كاملاً صلح‌آميز است. بدون چنين گام‌هايي ازسوي ايران، بايد اينگونه نتيجه گرفت كه تهران همزمان با حركت به‌سوي ساخت سلاح‌ هسته‌اي، از اين گفتگوها به‌عنوان پوششي براي خريد زمان استفاده مي‌كند. ما مي‌دانيم شما هم با ما هم‌عقيده هستيد كه نبايد به ايران اجازه داد به اين‌گونه توانايي‌ها دست يابد».

در بخش ديگري از اين نامه كه توسط رابرت منندز، سناتور دموكرات ايالت نيوجرسي، و روي بلانت، سناتور جمهوري‌خواه ايالت ميسوري، تهيه شده است، عنوان شده: «براي اينكه بتوان ادامة گفتگوها را با ايران توجيه كرد، ايران بايد دست‌كم با سه موضوع موافقت كند:

اول) تأسيسات فردو در نزديكي قم را تعطيل كند؛

دوم) غني‌سازي بالاي ۵‌ درصد را متوقف كند؛

سوم) همة اورانيوم بالاي ۵‌ درصد را كه در اختيار دارد، به خارج از كشور انتقال دهد».

٤٤ سناتور امضاكننده نامه در ادامه به ديدار نمايندگان ايران و كشورهاي ۵+۱ در بغداد اشاره كرده‌اند و نوشته‌اند: «ما مي‌دانيم اينها همان درخواست‌هايي است كه كشورهاي ۵+۱ در ديدار بغداد مطرح كردند. اگر ايران با اين گام‌ها موافقت كرده و آنها را به اجرا گذاشته بود، اين نشانه‌اي به تعهدش در مذاكرات بود. در آن صورت اين امكان وجود داشت كه ادامة گفتگوها پس از مسكو را بتوان توجيه كرد».

همچنين آنها از باراك اوباما خواسته‌اند تحريم‌هاي اخير آمريكا عليه خريد نفت ايران ازسوي ديگر كشورها را كاهش ندهد و يا به تأخير نيندازد. به باور اين سناتورها، فقط وقتي مي‌توان به نتايج ديپلماتيك دست يافت كه ايران احساس كند تحريم‌ها «كاهش‌ناپذير و فلج‌كننده» هستند. آنها ديدگاه خود را در اين نامه اين‌گونه ادامه داده‌اند: «اگر درپي ديدارها در مسكو موافقت‌هاي محسوسي به دست نرسد، از شما مي‌خواهيم دربارة فايدة گفتگوهاي بيشتر در اين مقطع از زمان، تجديدنظر كنيد و در مقابل، تمركز خود را بر اين بگذاريد كه با تحريم‌هاي بيشتر و طرح گزينة نظامي، فشارها را به‌طور جدي بر دولت ايران افزايش دهيد».
 

اين سناتورهاي آمريكايي در پايان نامة خود مدعي شده‌اند: «همان‌طور كه شما به‌درستي اعلام كرديد باب ديپلماسي درحال بسته شدن است، مقامات ايران بايد بفهمند كه واقعاً منظورتان به‌طور واضح همين است».

متعاقب انتشار اين نامه، و همزمان با افزايش موضع‌گيري‌ها و جوسازي‌هاي مقامات آمريكايي و اروپايي پيش، هنگام و پس از مذاكرات مسكو، همچنين تصويب قطعنامه‌اي تحريمي عليه ايران در كنگرة آمريكا صرفاً يك روز پيش از مذاكرات بغداد، تعدادي از كارشناسان آمريكايي نسبت به رويكرد نمايندگان سناي آمريكا به شيوة رفتار دولت آمريكا در مواجهه با موضوع هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران واكنش نشان دادند و از آن انتقاد كردند. از نگاه اين كارشناسان كه افراد سرشناسي همچون استفن والت، استفن زونز و همچنين تريتا پارسي در ميان آنان هستند، رفتار سناتورهاي آمريكايي تمايل و ترغيب آنان به بي‌ثمر نشان دادن و ناكارآمد ساختن مذاكرات ميان ايران و 1+5 را عيان ساخته و اين تصور را قوت مي‌بخشد كه آمريكا آگاهانه درحال به بن‌بست كشاندن مذاكرات و سوق كليت آن به برخوردهاي نظامي است. به اعتقاد اين كارشناسان رفتار اعضاي كنگره در تعيين خطوط قرمز غيرمنطقي براي آمريكا هنگام مذاكره با ايران، نشان‌دهندة همه‌گير شدن رويكردهاي نومحافظه‌كار در نهاد قانون‌گذاري آمريكا، تأثيرپذيري آنان از لابي‌هاي جنگ‌طلب همچون آيپك و لابي منافقين در آمريكا و درس نگرفتن از وقايع تاريخي است. تمامي اين افراد ضمن انتقاد شديد از اين رويكرد، نسبت به تبعات منفي آن براي امنيت بين‌المللي هشدار مي‌دهند.