سفر امامعلي رحمان به تهران و چشم انداز توسعه روابط چندجانبه
امامعلي رحمان، رئيس‌جمهور تاجيكستان در روز دوشنبه 9 خرداد در صدر هيئتي بلندپايه به ايران سفر و با مقامات ارشد ايران ملاقات كرد.
موضوع روابط جمهوري اسلامي ايران و تاجيكستان همواره با اهميت زيادي مطرح‌شده و اين امر پيش از هر چيز به سبب پيوندهاي تاريخي، فرهنگي و زباني موجود ميان دو كشور بوده است. تاجيكستان به دليل هم‌زباني و اشتراكات زباني و فرهنگي، نفوذپذيري مرز‌هاي اين كشور در برابر جريان افراط‌گرايي مذهبي و تروريسم، نقش برخي از بازيگران منطقه‌اي در تضعيف جايگاه و نفوذ ايران در عقبه‌هاي زباني، فرهنگي، اقتصادي و سياسي، براي ايران داراي اهميت است. تاجيكستان به‌خصوص بعد از پشت سر گذاشتن بحران داخلي به دنبال استقلال خود، تلاش نموده است تا بر مشكلات و چالش‌هاي ديرپاي سياسي، اقتصادي و نظامي خود فائق آيد هرچند مسير پيش پاي اين كشور چندان هموار نيست.
به‌رغم چند سال پرتنش در روابط تاجيكستان با ايران و بروز برخي سوءتفاهم‌ها ميان مقام‌هاي دوشنبه با تهران، به نظر مي‌رسد روابط دو كشور در چند سال اخير در حال تغيير و تحولات مثبت است. ازجمله نشانه‌هاي اين تحول را مي‌توان در پيام تبريك امامعلي رحمان، رئيس‌جمهوري تاجيكستان به حسن روحاني رئيس‌جمهور وقت و مردم ايران به مناسبت چهلمين سالگرد انقلاب اسلامي؛ سفر سراج‌الدين مهرالدين وزير خارجه تاجيكستان به تهران در خرداد سال 1398 و متعاقباً سفر آقاي روحاني به تاجيكستان براي حضور در اجلاس سيكا و گفتگوي روساي جمهور دو كشور براي ارتقا روابط ازجمله همكاري و استفاده تاجيكستان از بندر چابهار؛ و از همه مهم‌تر سفر ابراهيم رئيسي رئيس‌جمهور ايران به تاجيكستان براي شركت در اجلاس سران شانگهاي را اشاره نماييم. موارد فوق حاكي از تمايل دو كشور براي بهبود روابط بوده و نشان مي‌دهد تنش‌زدايي و ارتباط گسترده با تاجيكستان از اهداف عمده ايران در رابطه با تاجيكستان است. بديهي است كه تهران در راستاي مناسبات هرچه بيشتر و گسترده‌تر با دوشنبه همه مساعي خود را به كار خواهد گرفت.
در حال حاضر دو كشور براي بهبود روابط داراي انگيزه و نقاط اشتراك مناسبي هستند ازجمله تهديدات مشترك شامل قاچاق مواد مخدر، تروريسم، افراط‌گرايي؛ نگاه مشترك براي مقابله با چالش‌هاي امنيتي به‌ويژه بحران افغانستان؛ نياز تاجيكستان براي يافتن متحد جديد در منطقه بخصوص به خاطر تنش‌هاي مرزي با قرقيزستان؛ نياز تاجيكستان به كمك‌هاي اقتصادي و فني ايران؛ نياز ايران براي مقابله با تحريم‌ها و فشار حداكثري غرب و آمريكا؛ و نهايتاً الزام دو كشور به همگرايي اقتصادي و سياسي به‌ويژه با توجه به بحران غذايي ناشي از خشك‌سالي و تغييرات جويي كه البته دامنه اين رويكرد و همگرايي به عرصه نظامي-امنيتي نيز رسيده است. سفر اخير سرلشكر باقري رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران به تاجيكستان و توافقات نظامي و دفاعي ميان دو كشور ازجمله آغاز به كار كارخانه ساخت پهپاد ابابيل در اين كشور در كنار توافق براي برگزاري رزمايش‌هاي مشترك و گشت زني مشترك در مرزها نمودي ديگر از اراده دو كشور براي توسعه مناسبات در اين حوزه است.
در اين بستر سفر امامعلي رحمان به تهران را مي‌توان گام جديدي در ديپلماسي فعال دولت سيزدهم و سياست همسايه محوري دانست، سياستي كه با سفر رئيس‌جمهور به كشورهاي تاجيكستان، تركمنستان، روسيه، قطر و عمان و متعاقب آن سفر مقامات ارشد اين كشورها به تهران نشان‌دهنده عزم ايران براي همگرايي حداكثري با همسايگان در جهت ارتقاء منافع ملي است.
التعليقات