لئون ادوارد پانه‌تا، سياستمدار، حقوقدان و استاد دانشگاه ايتاليايي‌تبار عضو حزب دموكرات، از اول ژوئيه گذشته به‌عنوان بيست‌و‌سومين وزير دفاع ايالات متحده سوگند ياد كرد. پانه‌تا ۷۳ ساله از سال ۲۰۰۹ رياست سازمان اطلاعات مركزي (CIA) را برعهده داشت و در اين سمت عمليات رديابي و شكار اسامه بن‌لادن را رهبري كرد. پانه‌تا در دوران رياست‌جمهوري بيل كلينتون و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۷ رئيس دفتر كاخ سفيد و پيش از آن نيز، از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۳ به‌عنوان عضو مجلس نمايندگان كنگره آمريكا خدمت كرده است.

شايد بتوان چنين پنداشت كه پانه‌تا در مقايسه با دونالد رامسفيلد و رابرت گيتس دو سلف خود، كه يكي مسئول گشايش دو جبهه افغانستان و عراق و اعزام گسترده نظاميان آمريكايي به صحنه جنگ و ديگري مسئول جمع‌آوري صحنه نبرد و تدوين برنامه‌اي براي خروج سربازان آمريكايي از دو كشور پيش‌گفته بودند، ايام آرام‌تري را به‌عنوان وزير دفاع انتظار دارد. اما با وجود اين، پانه‌تا نيز مانند هر وزير دفاع ديگر ايالات متحده، چالش‌هاي بالفعل و بالقوه‌اي را پيشِ رو دارد. آنچه اين مقابله را در حال حاضر حساس‌تر كرده نه در حوزه‌هاي بحران‌خيز در اقصي نقاط جهان، بلكه در داخل آمريكا و در دفاتر كاخ سفيد، كنگره، وزارت خزانه‌داري و پنتاگون است كه خودنمايي مي‌كند. بحران اقتصادي ـ مالي سه سال گذشته به‌همراه بالا رفتن بدهي‌هاي دولت و كسري بودجه موجب شده دولت اوباما براي سامان بخشيدن به وضعيت موجود به فكر كاهش بودجه افسارگسيخته دفاعي آمريكا بيفتد كه در دوران دولت بوش و به‌ويژه پس از حملات تروريستي 11 سپتامبر و آغاز «جنگ با ترور» افزايش يافته بود. قرار است پانه‌تا در رأس پنتاگون برنامه دولت اوباما براي كاهش ۴۰۰ ميليارد دلاري از بودجه نظامي آمريكا طي دوازده سال آينده را اجرا كند.

كاهش بودجه دفاعي ايالات متحده، با مخالفت منتقدين اغلب جمهوري‌خواه دولت اوباما همراه بود. دونالد رامسفيلد، وزير دفاع پيشين، در يادداشتي در روزنامه وال‌استريت ژورنال هشدار داد كه كاهش شديد بودجه دفاعي يك «اشتباه مرگبار» از سوي پانه‌تا خواهد بود و اين اقدام نمي‌تواند بدون ضرر و زيان براي امنيت ايالات متحده باشد.

در همين حال، پانه‌تا در همان روزهاي آغازين ورود خود به پنتاگون تأكيد كرد كه هرگونه كاهش بودجه دفاعي بايد براساس يك استراتژي و برنامه دقيق از پيش طراحي و پرداخته‌شده انجام گيرد تا آسيبي به بنيه دفاعي كشور وارد نشود. وي همچنين خواستار ايجاد نظم و انضباط در صرف بودجه از سوي دستگاه بزرگ پنتاگون و پديد آمدن تعادل در هزينه‌ها براي حفظ قدرت نظامي آمريكا شده است.

پانه‌تا در خارج از خانه نيز با چالش‌هايي روبه‌رو خواهد بود كه ممكن است بعضي از آنها در يك سال باقي‌مانده از دوره نخست رياست‌جمهوري اوباما و در صورت پيروزي احتمالي وي در انتخابات آينده، در چهار سال بعد به مشكلات امنيتي عمده‌اي تبديل شوند. علاوه بر كاهش بودجه دفاعي، مديريت درگيري‌ها در عراق، افغانستان و ليبي، افزايش قدرت نظامي چين در غرب اقيانوس آرام، فعاليت‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي ايران و كره شمالي و نيز اوضاع متشنج پاكستان به‌عنوان يك كشور داراي قدرت هسته‌اي، از ديگر صحنه‌هايي هستند كه مي‌توانند وزير دفاع جديد آمريكا را به مبارزه بطلبند.

در عراق، همزمان با اجراي برنامه خروج نيروهاي نظامي آمريكا از آن كشور، پانه‌تا مذاكراتي با دولت نوري المالكي بر سر احتمال باقي ماندن ده‌ها هزار سپاهي آمريكايي براي حمايت از ارتش ملي عراق داشته است كه به‌ويژه مخالفت برخي گروه‌هاي شيعه عراقي را در پي داشت.

اوضاع امنيتي در افغانستان، علي‌ر‌غم ده سال تلاش نيروهاي ناتو تحت رهبري آمريكا همچنان نابسامان است و گروه طالبان طي هفته‌هاي اخير با قتل مسئولان بلندپايه افغاني و مشاوران نزديك به حامد كرزاي نشان دادند كه از عزم آنها براي برانداختن حكومت كابل كاسته نشده است. بسياري از كارشناسان امور سياسي و دفاعي، گره كور مشكل افغانستان را در خاك پاكستان مي‌دانند. پيش از اين، پانه‌تا در سمت رئيس سيا، مقام‌هاي اطلاعاتي و امنيتي پاكستاني را متهم كرده بود كه براساس مدارك به‌دست‌آمده، ميان آنها و شبه‌نظامياني كه عليه سربازان آمريكايي و افغاني مي‌جنگند، تباني و ارتباط وجود دارد.

يكي ديگر از مناطقي كه چالش‌هاي موجود در آن منافع حياتي ايالات متحده را تهديد مي‌كند، غرب اقيانوس آرام است. با افزايش قدرت اقتصادي و نظامي چين و بالا رفتن بودجه دفاعي اين كشور، نيروهاي مسلح ايالات متحده در حال از دست دادن انحصار در اختيار داشتن تسليحات هدايت‌شونده دقيق يا «سلاح‌هاي هوشمند» در جهان است. چين در حال به ميدان آوردن شمار زيادي از موشك‌هاي هدايت‌شونده دقيق بالستيك و كروز و نيز ناوهاي هواپيمابر است. چنين به‌نظر مي‌رسد كه وظيفه اصلي اين امكانات جديد، تهديد پايگاه‌هاي هوايي اصلي آمريكا در بخش غربي اقيانوس آرام مانند «كاده‌نا» و «اوكيناوا» در ژاپن است. چين همچنين نيروي هوايي و دريايي خود را به موشك‌هاي كروز ضدكشتي پرسرعت كه توانايي غلبه بر دفاع هوايي ناوهاي هواپيمابر آمريكايي را دارند، مجهز كرده است. علاوه بر اين، چين در حال ساخت موشك بالستيك ضدكشتي خود موسوم به «DF-21» است. پكن معتقد است كه قدرت نظامي آمريكا داراي يك پاشنه آشيل بوده و آن «سيستم عصبي شبكه جنگي» آن است. آمريكا بدون ماهواره‌ها، خطوط ارتباطي فيبر نوري، توانايي هماهنگ‌سازي نيروهاي خود، هدف‌گيري دشمن از راه دور، هدايت سلاح‌ها به‌سوي اهدافشان، و حفظ كنترل بر روي هواپيماهاي بدون سرنشين، نمي‌تواند وارد عرصه نبرد شود. ارتش آزادي‌بخش خلق چين در سال‌هاي اخير، به پرتوافكن‌هاي ليزري ضدماهواره و موشك مجهز شده و اين تجهيزات را آزمايش كرده است. همچنين اطلاعاتي در دست است كه چين با موفقيت يك جنگ سايبري را عليه ايالات متحده آغاز كرده است. چنين مواردي اين نگراني را دامن مي‌زند كه در بدو آغاز درگيري احتمالي‌ آتي، سيستم‌ رايانه‌اي اطلاعاتي ـ نظامي آمريكا هدف حمله سايبري چين قرار گيرد. پانه‌تا در اين مورد، در نشست پرسش و پاسخ كنگره آمريكا در ماه گذشته گفت: «پرل هاربر بعدي كه ما با آن روبه‌رو خواهيم شد، يك حمله سايبري است».

پانه‌تا در همان بخش غربي اقيانوس ‌آرام با چالش ديگري به نام «كره شمالي» روبه‌روست كه به‌هيچ‌وجه نمي‌توان تفكرات و تصميمات غيرمنتظره رهبران آن را پيش‌بيني كرد. غرق شدن يك فروند ناو جنگي نيروي دريايي كره جنوبي در ۲۶ مارس ۲۰۱۰ در آب‌هاي مورد اختلاف دو كره، كه ادعا شد توسط اژدر پرتاب‌شده از يك زيردريايي كره شمالي صورت گرفته و سپس گلوله‌باران جزيره «يونيپونگ» كره جنوبي به‌وسيله توپخانه سنگين كره شمالي، دو كشور را تا آستانه درگيري نظامي تمام‌عيار كشاند. احتمال كشيده شدن ايالات متحده به چنين درگيري نظامي ميان دو كره، قريب به يقين است. آمريكا داراي ۲۸۵۰۰ نيروي نظامي در كره جنوبي است و دولت‌هاي واشنگتن همواره بر عزم خود به حفظ امنيت كره جنوبي در برابر هرگونه تهاجم نظامي از سوي كره شمالي تأكيد كرد‌ه‌اند.

در مجموع، از هم‌اكنون روشن است كه چنانچه لئون پانه‌تا به‌عنوان سومين وزير دفاع آمريكا در قرن بيست‌ويكم در نشان دادن واكنش مناسب به اين چالش‌ها ناتوان باشد، تمامي مناطق ذكرشده كه براي واشنگتن سياسي و استراتژيك محسوب مي‌شوند، به مناطق «ورود ممنوع» براي نيروهاي نظامي آمريكا بدل خواهند شد.