مقالات
بررسی مسایل دو کشور ترکیه و سوریه هنگامی اهمیت می‌یابد که بدانیم وجود ثبات یا بی‌ثباتی در هر یک از این دو کشور تاثیر بسیاری بر موازنه قدرت در منطقه خاورمیانه خواهد داشت. ترکیه در دهه اخیر توانسته است با بهره‌گیری از موقعیت استراتژیک جغرافیایی خود، با پیشرفت‌های چشمگیر اقتصادی و پیش گرفتن سیاست‌های منطقه‌ای پویا و آگاهانه و در راستای استراتژی "به صفر رساندن مشکلات با...
عربستان سعودی کشوری با نظام سیاسی پادشاهی و گرایشات محافظه کارانه محسوب می شود. محافظه‌کاری و سنتی بودن این نظام سیاسی در عرصه سیاست خارجی نیز بازتاب داشته است و دولت سعودی در سیاست خارجی خود در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی نیز اغلب با محافظه‌کاری و ملاحظه کاری عمل کرده است. اما این دولت در خصوص خیزش مردمی و تحولات بحرین رویکردی را از خود به نمایش گذاشت که می توان آن را رویکردی فعالانه و...
در پی حملات 11سپتامبر، دکترین بوش مبنی بر جنگ پیشگیرانه فصل جدیدی از رویکردهای امنیتی را فرا روی نظام بین الملل قرار داد. طبق این دکترین، تنها وجود تهدید سرزمینی برای دفاع مشروع که اصلی پذیرفته شده در منشور سازمان ملل است، کفایت نمی‌کرد. بلکه تصور وجود تهدید نیز دست ایالات متحده را برای مقابله و دفاع مشروع باز می‌گذاشت. حمله به افغانستان تحت تاثیر این دکترین در جهان مشروعیت یافت. یکی...
سازمان القاعده بر مبنای ایدئولوژی سلفی-تکفیری و کاریزمای رهبر خویش و نیز ابزارهایی که در دست داشت توانست به یکی از اثرگذارترین بازیگران فعال در خاورمیانه و نیز سطح بین الملل تبدیل شود. این جنبش پس از 9/11 ضربات متعددی را متحمل شد که مهمترین آن¬ها کشته شدن رهبر کاریزماتیک آن در می 2011 میباشد. کشته شدن وی و جانشینی أیمن الظواهری این پرسش را مطرح ساخت که آیا القاعده در آیندۀ خاورمیانۀ در حال...
سران کشورها و وزیران دارایی اتحادیه اروپایی بیش از یکسال است که تلاش زیادی را برای نجات یونان از بحران اقتصادی و پولی مبذول داشته‌اند. مهمترین روسای کشورهای اروپایی به وضوح عنوان کرده‌اند که سیاستگذاران باید مطمئن شوند بحران یونان روی سایر کشورهای منطقه یورو اثر نمی‌گذارد و بحران جدیدی را ایجاد نمی‌کند. تدابیر جدید کشورهای منطقه یورو برای مقابله با بحران مالی یونان، چرخشی مهم در سیاست...
این بیان که «اسرائیل تنها دموکراسی خاورمیانه است»، بیانی قوی است که صهیونیست‌ها در اروپا و آمریکا مفصل به تبلیغ آن می پردازند و سال هاست که آمریکا و اروپا از دیدگاه اسرائیل به خاورمیانه و تحولات آن می نگرند و برای این منطقه سیاستگذاری می‌کنند. تاکنون خاورمیانه‌ای‌ها هر فشاری برای تضعیف و تعدیل اسرائیل بر غرب وارد آورده‌اند، همواره تلاشی از سوی نیروهای «ضددموکراسی» تلقی...
بدون شک خیزش های مردمی در خاورمیانه و شمال آفریقا یکی از مهمترین وقایع سلسله واری است که طی چند سال اخیر به وقوع پیوسته است. گذشته از تحولات عمیق سیاسی ناشی از این خیزش‌ها، رویکرد و نوع نگاه کشورهای مختلف نظام بین الملل نسبت به تحولات اخیر آشکارا در مقابل دیدگان افکار عمومی جهان قرار گرفته و نیت و اهداف بازیگران نظام بین الملل در چارچوب این تحولات نمود یافته است. در این میان ارزیابی و بررسی...
ایران و مصر دو کشور باستانی و به تعبیری تنها دولتهای واقعی خاورمیانه میباشند و در نتیجه تقسیمهای استعماری در این منطقه ظاهر نشدند. گذشته از دیرینگیِ تمدن دو کشور، تاریخ روابط ایران و مصر نیز بسیار گستردهتر و ژرفتر از فاصلۀ جغرافیایی آنها میباشد. مصر روزگاری جزئی از قلمرو ایران بود در دورۀ اسلامی، دو کشور اجزای اساسیِ تمدن بزرگ اسلامی بودند. ایران و مصر، به دلیل پیشتازی فرهنگی و فکری، پیش از سایر...
بر اثر حمله سنگین توپخانه نیروهای تحت امر سرهنگ قذافی به شهر مصراته، دست کم 31 نفر کشته و بیش از 150 نفر زخمی شدند. اشتباه نکنید! این رخداد مربوط به روزهای نخست ناآرامی ها در لیبی نیست. بلکه تاریخ وقوع آن 11 ژوئن 2011 است؛ یعنی قریب به سه ماه پس از عملیات نظامی ناتو در لیبی. عملیاتی که قرار بود، از غیرنظامیان در برابر حملات بی امان نیروهای قذافی حمایت کند! اغراق نیست اگر عملیات ناتو در لیبی را ضعیفترین...
انقلابات اخیر خاورمیانه سرانجام به سوریه هم رسید و در اواسط مارس 2011 از مناطق حاشیه¬ای و ضعیف کشور شروع شد. دولت سوریه در برخورد با این بحران، مشکلاتی دارد. به لحاظ سیاسی، بشار اسد به رغم همه تلاشی که برای انجام اصلاحات سیاسی و اقتصادی کرده، وارث رژیمی است که به‌شکلی ساختاری مشارکت‌ناپذیر است. از سال 2000 که بشار به قدرت رسید، ابتدا تلاش کرد آزادی‌های سیاسی مهمی اعطا کند، اما این تلاش‌ها با...
رکود در روابط ایران و روسیه در دورة مدویدیف روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدویدیف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی، نهادی و بین‌المللی تاثیر پذیرفته و با نوسانات مختلفی همراه بوده است. مرور این روابط در دوره‌های مختلف از جمله در دورة احمدی‌نژاد- مدویدیف نشان می‌دهد که عوامل سطح بین‌الملل به ویژه نوع رابطة میان «ایران و...
هم‌زمان با اوج‌گیری ناآرامی‌ها در کشورهای عربی و تلاش‌های گسترده دولتهای منطقه‌ای برای مهار و کنترل موج خیزش‌های مردمی، پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در ماه آوریل گذشته پنج فروند ناو جنگی را به خلیج‌فارس اعزام کرد. سرفرماندهی دریایی ناتو اعلام کرد که این ناوها در چارچوب مأموریتی موسوم به «دریاهای دوستانه» که هدف آن تقویت پیوندهای نظامی میان ناتو و کشورهای عربی...
گرچه خروج علی عبدالله صالح رییس جمهوری یمن از این کشور که بسیاری آن را خروج خواسته یا ناخواسته وی از قدرت تعبیر می کنند، بسیاری از مخالفان وی را خوشحال کرده اما پیچیدگی و در هم تنیدگی مسائل مبتلابه یمن و بویژه تعدد بازیگران تاثیرگذار داخلی و خارجی باعث شده تا دوران پس از صالح، دورانی پرفراز و نشیبی برآورد شود. خروج صالح از یمن به اندازه ای معادلات در این کشور را تغییر داده که دیگر بازگشت به وضعیت...
احساس تعلق در تفکر استراتژیک سیاست خارجی ایران دارای جایگاه و موقعیت ویژه‌ای است. این احساس در حقیقت نشات گرفته از هویت تاریخی، ارزش‌ها و منافع تاریخی ملت ایران و آرمان‌ها، ایدئولوژی و اهداف انقلاب اسلامی 1979 است. نمونه تاریخی این احساس را می‌توان در چهارچوب در دست گرفتن نقش ژاندارمی منطقه خلیج فارس در دهه 1970 از سوی ایران بهتر درک کرد. در حال حاضر مبنای حقوقی این احساس در قانون اساسی...
چند ماهی است که روابط ایران و عربستان به سردی گراییده است. احساس خطر عربستان از نفوذ ایران در بحرین، که حوزه مهمی برای امنیت ملی این کشور است، مقامات عربستان را وادار نمود تا علیه ایران موضعگیری‌هایی نمایند. حضور نیروهای عربستان در بحرین و کمک آنان به سرکوب اعتراضات مردمی در این کشور - که از ابتدا صرفا به‌جهت کسب سهمی متناسب در ساختار به‌شدت قطبی‌شده سیاسی این...
سخنرانی رئیس‌جمهور آمریکا درباره خاورمیانه در روز پنجشنبه 19 مه 2011 از مهمترین موضع‌گیری‌های استراتژیک او در ارتباط با تحولات خاورمیانه بعد از موضع‌گیری‌های مبارزات انتخاباتی او در سال 2008 و سخنرانی او در دانشگاه الازهر مصر در سال 2009 بود. واکنش محتمل آمریکا به روند و نتیجه دموکراتیزاسیون و تغییر در خاورمیانه و شمال آفریقا، مبارزه با تروریسم، دلایل و ابعاد انقلاب‌ها و...
حزب سارکوزی یا اتحاد برای جنبش مردمی، حزب میانه راست فرانسه است که در سال 2002 توسط شیراک با ایدئولوژی محافظه‌کاری، گلیسم، لیبرالیسم و رادیکالیسم با نام آرپی‌آر بنیان نهاده شد و سپس به یواِم‌پی تغییر نام یافت. این حزب به گفته رنه رموند، در دسته احزاب بُناپارتیست و اورلئانیست قرار می‌گیرد. از آنجا که در فرانسه سیستم دوحزبی به معنای واقعی وجود ندارد و در نتیجه هیچ حزبی نمی‌تواند به تنهایی...
کشته شدن "اسامه بن لادن" 54 ساله و سرکرده گروهک تروریستی القاعده در کنارگوش پایتخت نشینان پاکستان، با بهت و شگفتی از سوی ناظران تحولات منطقه همراه بوده و برداشت‌ها و دیدگاه‌های متفاوتی نیز در این خصوص مطرح شده است. اما با این وجود، ناظران مسایل منطقه تاکید دارند که کشته شدن "بن لادن" تغییری در سیاست های آمریکا در منطقه به ویژه در ارتباط با پاکستان ایجاد نخواهد کرد و رهبران القاعده...
مرگ اسامه بن لادن پس از یک دهه لشگرکشی و عملیات نظامی، برای آمریکا و متحدانش پیروزی ارزشمندی در جنگ با تروریسم به حساب میاید و سرفصل جدیدی در روابط آمریکا با کشورهای خاور¬میانه باز خواهد کرد. اوباما اواخر وقت روز یکشنبه 11 اردیبهشت اعلام کرد که به دستور او و توسط نیروی نظامی آمریکا بن لادن کشته شد. از نگاه برخی از صاحب‌نظران این مساله باعث زیر سوال رفتن اقتدار ایالات متحده شد؛ چرا که با...
در تحولات آزادی خواهانه جهان عرب تا آوریل سال 2011 علاوه بر بازیگران دولتی، غیر دولتی، جنبش‌های آزادی‌خواهانه و مردم عادی؛ کنشگری بسیاری از سازمان‌ها و نهادهای بین المللی در جهت دهی، هدایت، نظارت و نتیجه محور شدن این تحولات قابل توجه است. در یک تقسیم بندی اولیه واکنش و ایفای نقش سازمان‌های بین‌المللی مختلف در قبال تحولات جهان عرب را در قالب تقسیم بندی دوگانه این سازمان‌ها...
جدیدترین مطالب
برای عضویت در خبرنامه سایت لطفاً ایمیل خود را وارد کنید.
