مقالات
تاریخ به ما میآموزد که قدرتهای درحال صعود به احتمال زیاد درگیر جنگ خواهند شد و اگر بخواهیم بدبین نباشیم حداقل با چالشهای امنیتی بسیاری در محیط پیرامونی خود سروکار خواهند داشت. جمهوری خلق چین بیش از شش دهه است که زخم نیروی دریایی آمریکا را بر تن دارد. زمانیکه تایوان با حمایت ناوگان هفتم نیروی دریایی آمریکا با انقلاب کمونیستی از چین جدا شد و پس از آن هم با سیاست مهار...
در سالهای اخیر آمریکا تلاش داشته و دارد تا هند را تشویق کند که نقشی گستردهتر در زمینه امنیت منطقه آسیای جنوبی بازی نماید. اعلام راهبرد جدید آمریکا درقبال افغانستان و منطقه آسیای جنوبی این مسئله را روشن کرد که در سالهای آتی هند قرار است تا نقشی کلیدی در راستای منافع امنیتی آمریکا برعهده بگیرد. سفر ماه آوریل هربرت مک مستر، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به هند و همچنین سفر جیمز متیس، وزیر دفاع...
چین قصد دارد دومین پایگاه دریایی فراملی خود را با کاربردهای نظامی در بندر جیوانی پاکستان تأسیس کند. احداث نخستین پایگاه فراملی چین در سال 2016 در کشور کوچک «جیبوتی» واقع در شاخ آفریقا و در تقاطع اقیانوس هند و دریای سرخ، با وسعت 36 هکتار آغاز شد و در ژوئیه 2017 نخستین نیروهای دریایی چین وارد این پایگاه شدند. این نیروها از سپتامبر سال گذشته میلادی مشغول مانورهای نظامی هستند. اما پس از جیبوتی،...
هند بهعنوان یک قدرت نوظهور در نظام بینالمللی مطرح است؛ اما این قدرت هند تحتالشعاع ارتقاء جایگاه چین قرار دارد. در شرایط عادی کشوری با رشد سریع اقتصادی همانند هند میتواند کنترل بیشتری بر محیط خارجی خود داشته باشد؛ اما ظهور هند تحتالشعاع رشد بیشتر چین قرار دارد. ظهور چین حتی جدا از رفتار تهاجمی این کشور در نقاطی مثل دریای چین جنوبی میتواند چالشی برای هند باشد؛ زیرا احتمال تسلط...
هنگامیکه ارتش ترکیه عملیات سپر فرات را در منطقه جرابلس و الباب سوریه آغاز کرد و با مستقر ساختن نیروهای مخالف سوری تحت عنوان ارتش آزاد سوریه در این منطقه، رود فرات را خط قرمز خود در عرصه زمینی سوریه تعیین کرد، اراده آنکارا برای مقابله شدید با شکلگیری دولت مستقل یا خودمختار کردی در شمال سوریه و در مجاورت با استانهای کردنشین ترکیه بهروشنی تجلی یافت وترکیه در این راه حتی از آرزوی ساقط...
داعش از ابتدای شکلگیری و آغاز فعالیت مسلحانه خود در عراق و شام از رسانههای مختلف و فناوریهای پیشرفته و نوین بهویژه اینترنت و شبکههای اجتماعی همچون: توئیتر، فیسبوک، یوتیوب، اینستاگرام، دیاسپورا، وبسایتهای اینترنتی، و تالارهای گفتگو بهعنوان ابزاری مهم در جهت جذب نیرو، نشر و تبلیغ آموزههای خود، انتقال پیام، جمعآوری پول، اثبات مشروعیت و مشروعیتبخشی به...
بحران شبهجزیره کره که پس از جنگ جهانی دوم و درنتیجه رقابت دو ابرقدرت درحال ظهور آن زمان، یعنی ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی شعلهور شد، بیش از شش دهه کینه و نفرتی در میان مردمان این سرزمین بهوجود آورده است که تصور فروکش کردن این بحران و یا وحدت دو کره بسیار سادهلوحانه بهنظر میآید. کره شمالی پس از دو دهه تلاش، امروزه مجهز به سلاح هستهای است و رسماً و بدون واهمه،...
نخستوزیر انگلستان اقدام به ترمیم کابینه این کشور کرد. بهنظر میرسد پیش و بیش از آنکه تغییرات جدید کابینه اهمیت داشته باشد، این حفظ موازنه قوای ظریف موجود بین اروپاگرایان و طرفداران برگزیت سخت بوده و واجد پیام برای طرف اروپایی مذاکرات خروج است. در این نگاه، باز انسجامبخشی به کابینه در اطراف راهحلهای بینابینی ازجمله اهداف مهم خانم مِی از ترمیم کابینه انگلستان بوده است. به&...
از زمان رویکار آمدن شی جینپینگ در پکن و نمایش برنامههای بلندپروازانۀ او در عرصههای ژئوپلیتیک و استراتژیک، این گمان به یقین تبدیل شده است که چین آشکارا نظریۀ 128سال پیشِ «آلفرد ماهان» درمورد رابطۀ برتری دریایی با موفقیت تجاری و کنترل زمین را پذیرفته و در دستور کار قرار داده است. ماهان معتقد بود که قدرتهای دریایی همیشه دست بالا را خواهند داشت؛ بدین مفهوم که فضاهای دریایی و...
1- مساله چیست؟ در طول تاریخ حاکمان و رهبران کشورها همواره تلاش داشته اند تا برای تدبیر امور سرزمین و ملت تحت حاکمیت خود و مقابله با تهدیداتی که متوجه منافع و امنیت خود است، به توصیه و مشاوره دستیاران سیاسی و استراتژیستهای نظامی خود عمل نموده و راهبردی کلان را بدین منظور آماده نمایند. در عصر حاضر نیز باید گفت یکی از جلوههای اصلی حکمرانی موفق به ویژه در حوزههای سیاسی– امنیتی و مقابله با...
بسیاری میاندیشند جامعۀ فرانسه از سال 1992 تاکنون، دستخوش تغییرات شگرفی شده است که حال آن را از گذشتهاش متمایز میسازد. امروز این سؤال بهشکلی پُررنگ مطرح است که آیا جامعهای که یکی از پرآشوبترین انقلابهای تاریخ را بهچشم دیده، ممکن است اکنون درحال تجربۀ انقلابی در سکوت باشد؟ برخی از کارشناسان فرانسه بر وجود چنین انقلابی صحه گذاردهاند. به باور آنان، این انقلابِ نامرئی،...
چگونگی بازخوردهای اجتماعی همواره یکی از شاخصهای مهم در افزایش یا کاهش سرعت قدرتیابی و همچنین نفوذ منطقهای و بینالمللی یک بازیگر در حوزه سیاست بین الملل میتواند باشد. بهنظر میرسد که پس از نوزدهمین کنگره حزب کمونیست چین، توجه به چگونگی این بازخوردها بهعنوان یکی از منابع مهم قدرت، اهمیت بسیار بیشتر و بزرگتری در حوزه سیاستگذاری و همچنین در میان رهبران حزب کمونیست...
قاره آفریقا در سالهای اخیر برای عربستان سعودی تبدیل به آوردگاهی جدید بهمنظور بهدست آوردن و گسترش حوزههای نفوذ شده است و اینکشور تلاش دارد تا روابط خود را با شماری از کشورهای این قاره به سطحی بالاتر از سطح موجود برساند. باید گفت تمرکز بیش از اندازه تحلیلگران داخلی و خارجی بر سیاستهای اتخاذشده این کشور در منطقه شامات و خلیج فارس و نتایج مخرب سیاستهای درپیش گرفتهشده که حاصلی جز...
در سالهای اخیر، بهویژه با سرعت گرفتن روند تحولات در غرب آسیا و ظهور و گسترش فعالیتهای گروه تروریستی ـ تکفیری داعش در عراق، سوریه و یمن و سرایت آن به شمال آفریقا و افغانستان و پاکستان، نوعی چرخش آرام و حسابشده در سیاست روسیه درقبال غرب آسیا، آسیای مرکزی و آسیای جنوبی مشاهده میشود. این سه منطقه که اغلب در حوزه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک «اوراسیا» واقع شدهاند، بهلحاظ سیاسی،...
پوتین، رئیسجمهور روسیه، در اول سپتامبر 2017 اعلام کرد هر کشوری که بتواند رهبری حوزۀ هوش مصنوعی را بهدست آورد، در آینده ارباب جهان خواهد بود. این گفته پُر بیراه نیست و ممکن است هوش مصنوعی در اندک زمانی به ابزاری برای سیطره بر ژئوپلیتیک جهانی تبدیل شود و فضای سایبری، میدان جنگهای آینده شود. بیشک این چشمانداز نیز خالی از مخاطرات نخواهد بود. درحالحاضر، بیشترین سرمایهگذاریه...
جمعیت اسلامی افغانستان که توسط برهانالدین ربانی در دهه 1960 تأسیس شد، یکی از شاخههای اصلی «جوانان مسلمان» است که در دوره دموکراسی دوم (1963ـ1973) آشکارا گرایشات اخوانی داشت و بهعنوان شاخه بینالمللی اخوانالمسلیمن در افغانستان شناخته میشد. جوانان مسلمان تحت فشار رژیمهای سلطنتی و جمهوریت ناگزیر فعالیتهای زیرزمینی را در پیش گرفت تا اینکه با دست زدن به چند عملیات چریکی مورد...
روسیه در سپتامبر 2015 مجموعهای از حملات نظامی هوایی در سوریه را به انجام رسانید و این آغازی بر یک مداخله نظامی مهم و پایدار شد. بسیاری از جوامع سیاسی غربی از این اقدام روسیه شگفتزده شدند. بااینحال اگر به منافع، اهداف و رهیافتهای سیاست خارجی روسیه توجه بهتری شود دخالت نظامی روسیه در سوریه بهتر قابل فهم است. متن حاضر منافع گستردهتر روسیه در خاورمیانه را مورد توجه قرار داده است....
تقریباً یک سال است که از ریاستجمهوری دونالد ترامپ میگذرد و در این یک سال روابط چین و آمریکا هرچند مسیر ثبات را طی کرده است؛ لیکن با نوساناتی هم روبهرو بوده است. روابط چین و آمریکا در سال 2017 را میتوان به سه دوره تقسیم کرد. دوره اول این روابط را میتوان از زمان کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ تا سه ماهه اول ریاستجمهوری وی دانست. دوره دوم که درواقع دوره «ماه عسل» روابط چین و...
افزایش نفوذ اجتماعی احزاب راستگرای پوپولیست اروپا پدیدهای نوظهور در سطح اروپا و چالشی پیشِ روی پروژه اروپا و هنجارهای لیبرال ـ دموکراسی در این قاره است. امروزه تردیدی وجود ندارد که احزاب راستگرای پوپولیسم با تضعیف موقعیت احزاب چپ و راست میانه در سپهر سیاسی اروپا به بازیگرانی مهم تبدیلشدهاند؛ بازیگرانی که به احتمال زیاد بر پویشهای آتی پروژه اروپا نیز تأثیر خواهند گذارد. اهمیت...
متن حاضر گزارشی از دو سخنرانی پروفسور جان جوزف مرشایمر، استاد روابط بینالملل دانشگاه شیکاگوی آمریکا و بنیانگذار نظریه رئالیسم تهاجمی در تهران است. پروفسور جان جوزف مرشایمر ابتدا و در سال 1964 در دانشگاه افسری «وست پوینت» به تحصیل پرداخت و پس از فارغالتحصیلی در سال 1970 به مدت پنج سال به عنوان افسر نیروی هوایی در ارتش خدمت کرد. مرشایمر همزمان به تحصیل در رشته روابط بینالملل در دانشگاه...
جدیدترین مطالب